U zult ongetwijfeld hebben gehoord van kanker die lichaamsdelen, zoals de longen of borsten, aantast. Ook in de mond kan echter kanker ontstaan. De ziekte kan de lippen, tong, wangen, verhemelte en keel aantasten.
Dit kan bij iedereen, of men nog de eigen tanden heeft of tandeloos is. Mondkanker komt vaker voor bij mensen ouder dan 40 jaar en met name bij mannen. Echter, uit onderzoek is gebleken dat mondkanker steeds vaker voorkomt bij jongere patiënten en bij vrouwen. Er zijn wereldwijd meer dan 640.000 gevallen van mondkanker en het betreft de elfde meest voorkomende vorm van kanker. In sommige landen is er een verhoogd risico vanwege specifieke gebruiken en gewoontes, zoals het kauwen van tabak.
Mondkanker eist jaarlijks ongeveer 300 dodelijke slachtoffers in Nederland. Veel van deze sterfgevallen kunnen worden voorkomen als de kanker vroeg genoeg wordt gediagnosticeerd. In de huidige situatie hebben mensen met mondkanker een geringere overlevingskans, dan mensen met baarmoederhalskanker of melanoom huidkanker.
De meeste gevallen van mondkanker zijn gekoppeld aan tabak en alcohol. Het roken van sigaretten, sigaren en pijpen zijn de belangrijkste vormen van tabaksgebruik in vele delen van de wereld. Echter, de traditionele gewoonten in sommige culturen waarbij tabak wordt gekauwd, zijn ook bijzonder gevaarlijk. Ook alcohol verhoogt het risico op mondkanker. Bij gebruik van tabak en alcohol samen, is het risico nog veel groter. Overmatige blootstelling aan zonlicht kan ook het risico op kanker van de lippen vergroten. Veel recente rapporten hebben mondkanker gekoppeld aan het humane papillomavirus (HPV). HPV is de belangrijkste oorzaak van baarmoederhalskanker en tast de huid aan die de vochtige delen van het lichaam bedekt.
Mondkanker kan in verschillende vormen voorkomen en kan invloed hebben op alle delen van de mond, tong en lippen. Mondkanker kan op een pijnloze mondzweer lijken en geneest normaal niet vanzelf. Een witte of rode plek in de mond kan ook carcinogeen worden. Let op ongewone knobbels of afwijkende plekjes in uw mond- of kaakgebied en eventuele aanhoudende heesheid. Het is belangrijk om uw tandarts of arts te bezoeken als deze gebieden niet binnen twee weken genezen. Indien u twijfels heeft, is het altijd raadzaam een (tand)arts te raadplegen.
Mondkanker kan vaak worden opgemerkt in een vroeg stadium, door uw tandheelkundig team een grondig mondonderzoek te laten uitvoeren. Als mondkanker vroegtijdig wordt vastgesteld, zijn de kansen op genezing goed. Veel mensen met mondkanker gaan te laat naar hun tandarts of arts.
Wees bewust van wat er gaande is in uw mond. Onderzoek uzelf regelmatig. Zweren die niet binnen twee weken genezen, ongebruikelijke rode of witte vlekken, knobbels in uw mond, nek of kaak, of aanhoudende heesheid zijn allemaal redenen om uw tandarts te vragen om u te onderzoeken. Er is waarschijnlijk geen sprake van iets ernstigs, doch een vroegtijdige diagnose kan levensreddend zijn.
De binnenkant van uw mond en tong worden visueel onderzocht met behulp van een kleine spiegel. Tandartsen zullen dit onderzoek uitvoeren als onderdeel van een routinematige, tandheelkundige controle. Uw tandheelkundig team kan delen van uw mond kan zien, die u zelf niet gemakkelijk kunt zien.
Als uw tandarts iets ongewoons vindt, zult u over het algemeen worden doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis, die een grondig onderzoek van uw mond en keel zal uitvoeren. Vaak betreft het de kaakchirurg die dit zal opnemen. Een klein stukje van de cellen kan uit het gebied worden verzameld (een biopsie) en deze cellen zullen onder de microscoop worden onderzocht. Hieruit zal dan blijken of er sprake is van mondkanker en zal, indien benodigd, eventuele behandeling worden ingezet.
Als de cellen carcinogeen (kankerachtig) zijn, zullen meer tests worden uitgevoerd. Deze kunnen algemene gezondheidscontroles, bloedonderzoeken, röntgenonderzoek of andere scans omvatten. Deze tests zullen beslissen welke behandeling eventueel benodigd is.
Als mondkanker vroegtijdig wordt opgemerkt, is er de kans op een volledige genezing. Hoe kleiner het gebied of de zweer, hoe groter de kans op genezing. Echter komt het regelmatig voor dat mensen te laat de tandarts bezoeken, waardoor afwijkingen tijdens de controle niet vroegtijdig kunnen worden opgemerkt.
Stop met roken en minimaliseer de hoeveelheid alcohol die u drinkt. Eet gebalanceerd, pas een gezond dieet toe met dagelijkse inname van verse groenten en fruit.
