Mondzweren, ook wel ulcera genoemd, zijn pijnlijke zweren die in de mond verschijnen. Ze zijn meestal rood of geel. Mondzweren zijn anders dan koortslippen, die verschijnen namelijk op de buitenzijde van de lippen en worden veroorzaakt door een virus (Herpes Simplex).
Meestal is een enkele mondzweer het gevolg van schade veroorzaakt door het bijten in de wang of tong, door scherpe tanden, verkeerd poetsen of een slecht passend kunstgebit. Deze zweren worden ‘traumatische’ zweren genoemd. Als u meerdere zweren in de mond heeft en deze blijven terugkomen, dan wordt dit ‘terugkerende afteuze stomatitis’ genoemd.
Traumatische zweren zijn meestal lokaal en enkelvoudig, gaan hand in hand met een oorzaak en verdwijnen ook zodra de oorzaak van het probleem is weggenomen. Bijvoorbeeld zodra een scherpe tand weer is afgerond door de tandarts.
Terugkerende afteuze stomatitis is een veel voorkomend probleem, en is de herhaalde verschijning van zweren bij (gezonde) kinderen en jongeren. De oorzaak is niet bekend, het is niet besmettelijk en een erfelijke factor is onwaarschijnlijk.
Ja, kleine zweren zijn de meest voorkomende. Deze kunnen verschijnen in de wangen, op de lippen, de tong, het tandvlees en op het verhemelte. De meeste van deze zweren hebben de omvang van het uiteinde van een potlood en komen soms in clusters voor. Grote zweren zijn ernstiger en het genezingsproces kan langere tijd in beslag nemen. Elke zweer die langer dan twee weken aanhoudt, moet door uw tandarts worden gecontroleerd. Grote zweren kunnen in de buurt van de amandelen verschijnen en kunnen zeer pijnlijk zijn, vooral als u slikt. Meestal is er sprake van één zweer in een dergelijke situatie. Dit is echter een zeldzaam verschijnsel. Het is ook mogelijk tientallen zeer kleine, pijnlijke zweren te hebben in de mond die één tot twee weken aanhouden. Ook dit komt zeer zelden voor. Zweren kunnen ook voorkomen op andere delen van het lichaam, zoals de ogen of het geslachtsorgaan. Het is belangrijk om dit aan uw tandheelkundig team te vertellen, soms houdt dit namelijk verband met eventuele zweren in de mond.
Infecties kunnen mondzweren veroorzaken. Herpes Simplex veroorzaakt vaak zweren bij kinderen en sommige volwassenen. Andere, minder vaak voorkomende virale en bacteriële infecties kunnen ook mondzweren veroorzaken, maar dit is zeldzaam. Zweren in de mond kunnen veroorzaakt worden door bloedarmoede, andere bloedaandoeningen en bepaalde huid- maag- of darmziekten. Soms zijn de zweren in de mond het enige teken van een onderliggende ziekte.
Kanker in de mond kan eerst verschijnen als een mondzweer. De zweren veroorzaakt door mondkanker zijn meestal enkelvoudig en kunnen lang aanwezig blijven, zonder enige duidelijke oorzaak in de buurt (bijvoorbeeld een scherpe tand). Elke zweer die langer dan twee weken aanhoudt, moet door uw tandarts worden bekeken. Zweren veroorzaakt door kanker verschijnen meestal op of onder de tong, maar kunnen ook elders in de mond verschijnen. Kanker in de mond is meestal gekoppeld aan veel roken en alcoholconsumptie. Indien beide factoren aanwezig zijn, zowel roken als alcoholconsumptie, neemt de kans op kanker in de mond sterk toe.
Mondzweren kunnen niet worden verkregen door iemand te kussen of door het delen van drankjes en keukengerei.
De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de zweren. Soms kan de oorzaak weggenomen worden door een scherpe tand te polijsten of een prothese aan te passen. Eventueel kunnen mondspoelingen geadviseerd worden.
Als een zweer langer dan twee weken aanblijft, wordt geadviseerd om uw tandheelkundig team of arts om advies te vragen. Zij zullen onderzoeken of de oorzaak weggenomen kan worden. Indien noodzakelijk doen zij een verwijzing naar een specialist.
U kunt het risico op zweren verkleinen door:
De meeste zweren genezen vanzelf. Als ze echter niet binnen twee weken genezen, dient u uw tandarts te bezoeken. Uw tandheelkundig team kan uw mond onderzoeken om te controleren of het probleem daadwerkelijk een zweer is. Ook worden er ernstigere aandoeningen uitgesloten, zoals mondkanker. Het komt voor dat hierbij een specialist (kaakchirurg) aan te pas komt om de mondsituatie te beoordelen. Als u last heeft van zweren die vaak voorkomen maar ook weer verdwijnen, wordt geadviseerd om uw tandheelkundig team te bezoeken en te controleren of er geen onderliggende medische oorzaak is.
Raadpleeg altijd uw tandarts of arts als:
